Τι είναι το μηλόξιδο;
Το μηλόξιδο (ή apple cider vinegar) αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά ροφήματα και ευρέως χρησιμοποιούμενα συμπληρώματα στο αδυνάτισμα. Πρόκειται για ένα απολύτως φυσικό προϊόν, το οποίο παράγεται έπειτα από ζύμωση των φυσικών σακχάρων που περιέχονται στο χυμό μήλου. Τα φιλικά βακτήρια που προστίθενται ζυμώνουν τα σάκχαρα του χυμού, τα οποία μετατρέπονται σε αιθανόλη, η οποία μεταγενέστερα μετατρέπεται σε οξικό οξύ, ένα από τα ενεργά συστατικά του μηλόξιδου, στο οποίο οφείλονται τα χαρακτηριστικά οργανοληπτικά στοιχεία του, που είναι η έντονη γεύση και οσμή του. Εκτός από το οξικό οξύ, το μηλόξιδο είναι πλούσιο σε μηλικό, καφεϊκό και χλωρογενικό οξύ καθώς και σε ένζυμα, βιταμίνες και μέταλλα, καθώς και πλήθος αντιοξειδωτικών (οι διαφορετικές ποικιλίες μήλου που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του μηλόξιδου παρέχουν και διαφορετικές φαινολικές ενώσεις). Τέλος, η προσθήκη φιλικών βακτηρίων αυξάνει περιατέρω τη θρεπτική του αξία, μετατρέποντας το σε ένα τρόφιμο, πλούσιο σε προβιοτικά (για τα οποία έχουμε πει πολλάκις πόσο δυσεύρετα είναι και ωφέλιμα είναι..!).
Βοηθάει το μηλόξιδο στο αδυνάτισμα; Τι μας δείχνουν τα επιστημονικά δεδομένα;
Το μηλόξιδο δεν αποτελεί καινούριο συστατικό στο χώρο της υγείας και της ευεξίας, αλλά η χρήση του χρονολογείται εδώ και 10000 χρόνια. Ναι, καλά διαβάσατε. Τα πολλαπλά οφέλη του ακατέργαστου και αφιλτράριστου μηλόξιδου (αυτό, δηλαδή με το «κατακάθι» στον πάτο του μπουκαλιού, το οποίο υποδηλώνει πως η διαδικασία της ζύμωσης έχει αφήσει αναλλοίωτα τα θρεπτικά συστατικά του) είχαν ήδη γίνει αντιληπτά από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα, ο πολύπλευρος χαρακτήρας του μηλόξιδου έγκειται στα πιθανά οφέλη του στη:
- Βελτιωμένη ρύθμιση του σακχάρου αίματος, μεταγευματικά.
- Βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης.
- Αντιμικροβιακή και αντιμυκητιακή δράση.
- Δράση κατά της ακμής.
- Αντικαρκινική δράση.
- Νευρορυθμιστική δράση, με πρόσφατες μελέτες που έγιναν σε άτομα που έπασχαν από τη νόσο Alzheimer.
Ωστόσο, παρόλη την πολυμορφικότητα του μηλόξιδου, οι περισσότερες μελέτες έχουν διεξαχθεί στο να κατανοήσουν αν και με ποιους μηχανισμούς το μηλόξιδο μπορεί να αποτελέσει αξιόλογο εργαλείο στην απώλεια βάρους. Η πλειοψηφία των πληροφορίων που έχουμε διαθέσιμες, προέρχεται από ερευνητικά πρωτόκολλα που έχουν χρησιμοποιήσει μοντέλα τρωκτικών καθώς και άτομα παχύσαρκα ή άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ ή άτομα με αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Φαίνεται λοιπόν πως το οξικό (ή ακετικό) οξύ, το δημοφιλέστερο συστατικό του μηλόξιδου δρα πιθανώς ευεργετικά στην απώλεια βάρους, με τους εξής έμμεσους μηχανισμούς:
- Καθυστερώντας τη γαστρική κένωση, δηλαδή αυξάνοντας το χρονικό διάστημα που χρειάζεται η τροφή για να μεταβεί από το στομάχι στο λεπτό έντερο, με αποτέλεσμα να αισθανθούμε πιο γρήγορα χορτάτοι, και να μπορούμε να ελέγξουμε αποτελεσματικά το μέγεθος της μερίδας μας.
- Δρώντας ευεργετικά στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, μέσω καθυστερημένης γαστρικής κένωσης, αύξησης της χρήσης γλυκόζης περιφερικά από τους σκελετικούς μυς και έτσι βελτιώνοντας την τιμή του μεταγευματικού σακχάρου. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποβεί βοηθητικό σε άτομα με αρρύθμιστο σάκχαρο ή αντίσταση στην ινσουλίνη, καθώς εκεί «δυσκολεύεται» ο οργανισμός να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη και να τη μετατρέψει σε ενέργεια. Φανταστείτε πως αν οι ιστοί του σώματος δεν προμηθευτούν με επαρκή γλυκόζη (κάτι που προϋποθέτει ομαλή λειτουργία της ινσουλίνης) και υπάρχει περισσότερη γλυκόζη στο αίμα από ότι μπορεί να «υποδεχτεί» ο εκάστοτε ιστός, τότε ο οργανισμός θα «ζητάει» ξανά και ξανά ενέργεια, ενεργοποιώντας το αίσθημα πείνας.
Εκτός από τους υποψήφιους μηχανισμούς του μηλόξιδου στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, φαίνεται πως παράλληλα ενισχύει την ενδοθηλιακή λειτουργία, με αποτέλεσμα να κυκλοφορεί με περισσότερη άνεση το αίμα στον οργανισμό και να «μοιράζει» τα θρεπτικά συστατικά στους ιστούς που τα χρειάζονται. Η αντίσταση στην ινσουλίνη έχει συσχετιστεί με αυξημένη τάση για αγγειοσυστολή, με αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα η ενδοθηλιακή λειτουργία να υποβαθμίζεται. Τέλος, η συστηματική χρήση μηλόξιδου φαίνεται πως αποφέρει ευεργετικά οφέλη και στο λιπιδαιμικό προφίλ, καθώς έχει συσχετιστεί με μειωμένες τιμές ολικής χοληστερόλης, LDL-χοληστερόλης και αύξησης της HDL-χοληστερόλης.
Ωστόσο, τα δεδομένα δεν έχουν επιβεβαιωθεί και χρειάζονται περισσότερες πιο καλά σχεδιασμένες μελέτες σε ανθρώπους, ούτως ώστε να έχουμε σαφή και έγκυρα συμπεράσματα.
Άρα βοηθάει στο αδυνάτισμα;
Έχουμε μιλήσει σε προηγούμενο άρθρο για το τι χρειάζεται να κάνουμε ώστε να χάσουμε βάρος αποτελεσματικά. Η αποτελεσματική απώλεια βάρους είναι πολυπαραγοντική υπόθεση, με κύριο θεμέλιο ένα υποθερμιδικό βιώσιμο πρόγραμμα διατροφής, εφάμιλλο με τις ανάγκες μας. Αν και τα δεδομένα δεν έχουν επιβεβαιωθεί, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις πως το μηλόξιδο, είτε σε υγρό τρόφιμο, είτε σε συμπλήρωμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί υπό το πρίσμα υποθερμιδικής διατροφής και άσκησης και να βοηθήσει να διαχειριστούμε αποτελεσματικά την όρεξη μας. Μεγαλύτερο όφελος πιθανώς να λάβουν άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα, με συνυπάρχουσα αντίσταση στην ινσουλίνη και αρρύθμιστο σάκχαρο ή και γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS). Σημαντικό να σημειωθεί πως απαιτείται η ασφαλής χρήση του συμπληρώματος πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης. Αν επιθυμείτε να το καταναλώσετε ως τρόφιμο, συστήνεται η λήψη 1-2 κουταλιών της σούπας, πάντα αραιωμένο σε νερό, ακριβώς πριν το γεύμα ή παράλληλα με το γεύμα σας.
Μπορεί οποιοσδήποτε να λάβει μηλόξιδο;
Το μηλόξιδο, είτε σε υγρό τρόφιμο, είτε σε συμπλήρωμα, χρειάζεται προσοχή σε άτομα με ιστορικό οισοφαγικής και στομαχικής ευαισθησίας, όπως στην περίπτωση υπάρχουσας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠ), γαστρίτιδας, οισοφαγίτιδας ή λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Ακόμη, σε περίπτωση λήψης φαρμακευτικής αγωγής (ειδικότερα αντιδιαβητικής), απαιτείται η έγκριση του θεράποντος ιατρού.
Συμπερασματικά
Το μηλόξιδο αποτελεί ένα τρόφιμο με πολλαπλά οφέλη στον οργανισμό μας, με υπογλυκαιμική, υπολιπιδαιμική και αντιβακτηριδιακή δράση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην προσπάθεια απώλειας βάρους, πάντα σε συνδυασμό με άσκηση και ισορροπημένη βιώσιμη διατροφή. Η Holland & Barrett διαθέτει προϊόντα με αφιλτράριστο μηλόξιδο, ως τρόφιμο, αλλά και μια μεγάλη ποικιλία από συμπληρώματα διατροφής με μηλόξιδο, σε μορφή ταμπλέτας, αναβράζοντος δισκίου και μασώμενης παστίλιας για να επιλέξεις αυτό που σου αρέσει περισσότερο. Και μην ξεχνάς…
Η γνώση είναι δύναμη! Η Holland & Barrett είναι δίπλα σου, παρέχοντας έγκυρη ενημέρωση σε ζητήματα υγείας και ευεξίας.
Επιστημονικές Αναφορές
Hadi, A., Pourmasoumi, M., Najafgholizadeh, A., Clark, C. C., & Esmaillzadeh, A. (2021). The effect of apple cider vinegar on lipid profiles and glycemic parameters: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. BMC complementary medicine and therapies, 21(1), 179.
Kausar, S., Humayun, A., Ahmed, Z., Abbas, M. A., & Tahir, A. (2019). Effect of apple cider vinegar on glycemic control, hyperlipidemia and control on body weight in type 2 diabetes patients. Health Sciences, 8(5), 59-74.
Launholt, T. L., Kristiansen, C. B., & Hjorth, P. (2020). Safety and side effects of apple vinegar intake and its effect on metabolic parameters and body weight: a systematic review. European journal of nutrition, 59, 2273-2289.
Morgan, J., & Mosawy, S. (2016). The potential of apple cider vinegar in the management of type 2 diabetes. International Journal of Diabetes Research, 5(6), 129-34.
Petsiou, E. I., Mitrou, P. I., Raptis, S. A., & Dimitriadis, G. D. (2014). Effect and mechanisms of action of vinegar on glucose metabolism, lipid profile, and body weight. Nutrition reviews, 72(10), 651-661.
Petsiou, E. I., Mitrou, P. I., Raptis, S. A., & Dimitriadis, G. D. (2014). Effect and mechanisms of action of vinegar on glucose metabolism, lipid profile, and body weight. Nutrition reviews, 72(10), 651-661.
