Πεπτίδια Κολλαγόνου: Mια πολλά υποσχόμενη επιλογή με ευεργετικά οφέλη στην υγεία μας!

από Μαρία Κιρμανίδου, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

16 Μαΐ 2024 • 0 min read

Ας αρχίσουμε με το κολλαγόνο και τον ορισμό του..

Το κολλαγόνο αποτελεί την πιο άφθονη πρωτεΐνη στο σώμα μας, στηρίζοντας περίπου το 1/3 της δομής του οργανισμού μας. Έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε τη λέξη πρωτεΐνη με τη μυϊκή μάζα. Όμως, η πρωτεΐνη είναι η «δομή της ζωής μας» θα λέγαμε.. Δεν αποτελεί μόνο συστατικό των μυών μας, αλλά στηρίζει και περικλείει το δέρμα, τα μαλλιά, τα νύχια, τα ζωτικά μας όργανα, τους συνδέσμους, τους τένοντες, τα αιμοφόρα αγγεία. Δεν υπάρχει ζωή, λοιπόν, χωρίς την απαραίτητη ποσότητα πρωτεΐνης. Μία, λοιπόν, από τις σημαντικότερες και πιο άφθονες πρωτεΐνες που στηρίζουν το σώμα μας είναι το κολλαγόνο, το οποίο συμμετέχει ενεργά ως θεμέλιος λίθος στη δόμηση των διάφορων ιστών του οργανισμού, με καίριο ρόλο στην ελαστικότητα της επιδερμίδας και στην ευέλικτη κίνηση του σώματος.

Πεπτίδια. Ακόμη μία άγνωστη λέξη;

Η πρωτεΐνη αποτελείται από εκατοντάδες αμινοξέα, συνδεδεμένα μεταξύ τους. Θα λέγαμε λοιπόν, πως τα αμινοξέα είναι τα «τουβλάκια» των πρωτεϊνικών μορίων. Τα μόρια των πρωτεϊνών στη φύση βρίσκονται σε διάφορα μεγέθη. Τα μικρά πρωτεϊνικά μόρια – αποτελούμενα από λίγα αμινοξέα – αποτελούν τα λεγόμενα πεπτίδια. Επομένως, τα πεπτίδια κολλαγόνου αποτελούν πολύ μικρά μόρια κολλαγόνου, εύπεπτα, εύκολα στη μετακίνηση, κι άρα στην απορρόφησή τους και τη χρησιμοποίηση τους από τον οργανισμό.

Τι αναφέρει η επιστήμη; Τα πεπτίδια έχουν αποτέλεσμα;

Η έρευνα γύρω από το κολλαγόνο και τα προϊόντα κολλαγόνου έχει λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Απολύτως λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για ένα συστατικό που βρίσκεται σχεδόν παντού στο σώμα. Εκτός από την επιδερμίδα μας, - που, λίγο – πολύ, όλοι το έχουμε συνδέσει με αυτή - το βρίσκουμε στα μαλλιά, στα νύχια, στις αρθρώσεις, στους συνδέσμους, στους μυς, στα οστά, ακόμα και στο τοίχωμα των αγγείων μας. Σε κάθε σημείο του σώματος μας, βρίσκονται διαφορετικοί τύποι κολλαγόνου, με τους τύπους Ι & ΙΙ να αποτελούν τους πιο συνηθισμένους τύπους κολλαγόνου.

Μερικά από τα επιστημονικά στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας από κλινικές μελέτες παρατίθενται παρακάτω:

Η συστηματική ανασκόπηση και μεταανάλυση (ένα από τα ισχυρότερα επιστημονικά άρθρα) που πραγματοποιήθηκε από την επιστημονική ομάδα του de Miranda και η οποία μελέτησε 1124 ασθενείς, κατέδειξε σημαντική μείωση των ρυτίδων και αύξηση της ελαστικότητας της επιδερμίδας, έπειτα από συνεπή κατανάλωση κολλαγόνου για 60-90 μέρες.
Η χορήγηση 10g πεπτιδίων κολλαγόνου σε γυναίκες από την Ιαπωνία, ηλικίας 40-59 ετών για 8 εβδομάδες, ενίσχυσε την ενυδάτωση της επιδερμίδας και μείωσε την τάση για ερυθρότητα.
Η χορήγηση 10g πεπτιδίων κολλαγόνου σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50-75 ετών για 12 εβδομάδες μείωσε τον πόνο στο γόνατο και βοήθησε σημαντικά της κινητικότητα του.
Η χορήγηση 15g πεπτιδίων κολλαγόνου για 4 μήνες, σε δείγμα νεαρών ανδρών, με μέσο όρο ηλικίας τα 24 έτη, βελτίωσε σημαντικά τη μυϊκή μάζα και δύναμη.
Η επιστημονική ομάδα των Khatri και συνεργατών, το Φεβρουάριο του 2021, μελέτησε την επίδραση των πεπτιδίων κολλαγόνου στη σύσταση σώματος και στην αποκατάσταση μετά από τραυματισμό, καταδεικνύοντας σημαντικά οφέλη στη μείωση του πόνου στην αύξηση της κινητικότητας των αρθρώσεων.

Οι κλινικές μελέτες είναι πολλές και χαρακτηρίζονται από ετερογένεια μεταξύ τους στη δοσολογία, το χρονικό διάστημα χορήγησης καθώς και στο μέγεθος του δείγματος. Ωστόσο, τα θετικά δεδομένα όλο και πληθαίνουν για τα πεπτίδια κολλαγόνου, καθιστώντας τα μια πολλά υποσχόμενη επιλογή με ευεργετικά οφέλη στην υγεία μας.

Σε ποιους απευθύνονται τα πεπτίδια κολλαγόνου;

Τα πεπτίδια κολλαγόνου απευθύνονται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, αν αναλογιστεί κανείς πως η παραγωγή του αρχίζει ήδη να μειώνεται, λίγο πριν φτάσουμε τα 30. Υπάρχουν, όμως, άτομα που θα επωφεληθούν περισσότερο, από τις ευεργετικές επιδράσεις των πεπτιδίων, όπως:

Άτομα που ζουν σε μεγαλουπόλεις, και θέλουν να προστατεύσουν την επιδερμίδα τους. Η έκθεση σε ρύπους και οι έντονοι ρυθμοί ζωής (αυξημένο στρες) σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο είναι ένας σημαντικός παράγοντας εμφάνισης πρόωρης γήρανσης.
Αθλητές – ειδικά σε κατάσταση τραυματισμού, όπως διάστρεμμα, κάταγμα, ρήξη χιαστού, ρήξη μηνίσκου, καθώς και σε οποιοδήποτε τραυματισμό αφορά το μυοσκελετικό σύστημα.
Άτομα με έντονη σωματική δραστηριότητα, όπου οι απαιτήσεις υγιούς κινητικότητας σε αρθρώσεις και μύες, είναι αυξημένη.
Άτομα με χονδροπάθεια ή ιστορικό χονδροπάθειας.
Γυναίκες σε κλιμακτήριο ή εμμηνόπαυση. Η περίοδος της κλιμακτηρίου, συνοδεύεται από πτώση των οιστρογόνων, η οποία συνδέεται άμεσα με μείωση της οστικής πυκνότητας.
Άτομα μέσης ηλικίας / Ηλικιωμένοι. Όσο μεγαλώνουμε, η παραγωγή κολλαγόνου – δυστυχώς – μειώνεται έως και 1% κάθε χρόνο.
Άτομα με ιστορικό καταγμάτων / οστεοπενίας / οστεοπόρωσης.
Άτομα με οστεοαρθρίτιδα σε γόνατο ή/και ισχίο ή /και ιστορικό αρθρίτιδας.
Άτομα που θέλουν να βοηθήσουν την υγεία των μαλλιών ή/και να αποτρέψουν τυχόν έντονη τριχόπτωση.

Είναι ασφαλή τα πεπτίδια κολλαγόνου;

Φυσικά. Τα πεπτίδια κολλαγόνου αποτελούν πλήρως ασφαλή και πολύ καλά ανεκτά συστατικά, προερχόμενα από ζωικές πηγές, με τις πιο συχνές να είναι το ψάρι, τα βοοειδή και το κοτόπουλο. Μπορεί να ληφθεί παράλληλα με οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή – πάντα, όμως, πρέπει να ενημερώνεται ο γιατρός που μας παρακολουθεί. Εξαιρούνται άτομα με διαταραχές στη λειτουργικότητα των νεφρών, όπου η πρόσληψη πρωτεΐνης – άρα και κολλαγόνου - ελέγχεται αυστηρά από εξειδικευμένο διαιτολόγο.

Συμπερασματικά

Τα πεπτίδια κολλαγόνου αποτελούν απολύτως ασφαλή συστατικά που φέρουν ολοένα και περισσότερα τρανταχτά επιστημονικά στοιχεία, επιβεβαιώνοντας τα πολλαπλά οφέλη τους στη συνολική υγεία μας. Άλλωστε, υπάρχει κανείς, ανάμεσά μας, που δε θέλει μια σφριγηλή και λαμπερή επιδερμίδα αλλά και ένα δυνατό σώμα, που να κινείται με άνεση και ευκολία; Ε, νομίζω πώς όχι!

Επιστημονικές αναφορές

Campos, L. D., Junior, V. D. A. S., Pimentel, J. D., Carregã, G. L. F., & Cazarin, C. B. B. (2023). Collagen supplementation in skin and orthopedic diseases: A review of the literature. Heliyon.

Czajka, A., Kania, E. M., Genovese, L., Corbo, A., Merone, G., Luci, C., & Sibilla, S. (2018). Daily oral supplementation with collagen peptides combined with vitamins and other bioactive compounds improves skin elasticity and has a beneficial effect on joint and general wellbeing. Nutrition Research, 57, 97-108.

de Miranda, R. B., Weimer, P., & Rossi, R. C. (2021). Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta‐analysis. International Journal of Dermatology, 60(12), 1449-1461.

Khatri, M., Naughton, R. J., Clifford, T., Harper, L. D., & Corr, L. (2021). The effects of collagen peptide supplementation on body composition, collagen synthesis, and recovery from joint injury and exercise: a systematic review. Amino Acids, 53(10), 1493-1506.

Kviatkovsky, S. A., Hickner, R. C., Cabre, H. E., Small, S. D., & Ormsbee, M. J. (2023). Collagen peptides supplementation improves function, pain, and physical and mental outcomes in active adults. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 20(1), 2243252.